Szpotawość kolan to sytuacja w jakiej staw kolanowy ustawia się do boku- do zewnętrznej strony. Jeśli szpotawość dotyczy obu kończyn dolnych będą one układały się w charakterystyczny sposób.
Co się dzieje kiedy kolano wydaje się być szpotawe ?
W poprawnych warunkach kość udowa ślizga się w stosunku do kości podudzia (piszczelowa i strzałkowa) zachowując poprawne ustawienie. Jakość takiego ślizgu jest dobra ponieważ kolano jest stabilizowane:
od bocznej strony za pośrednictwem:
-więzadła poboczne kolana,
-ścięgna mięśni bignących tym rejonem np. napinacza powięzi szerokiej,
-łąkotkę boczną, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące,
od strony wewnętrznej natomiast stabilizację gwarantują:
-więzadła poboczne przyśrodkowe,
-ścięgna mięśni bignących tym rejonem np. przywodziciele,
-łąkotka przyśrodkowa, która jak klin wetknięta jest w kolano,
-lokalne mięśnie stabilizujące.

Stosowne ustawienie kości wobec siebie jawi się być nadrzędne do pracy powyżej wymienionych struktur. Jeżeli jednakże kolano ucieka do boku (szpotawość) nagatywnie wpływa to na położenie łąkotki bocznej, która to nie ślizga się odpowiednio, napięcie torebki stawowej i dodatkowo więzadeł od strony zewnętrznej, nieprzyjaźnie oddziałuje na funkcjonowanie mięśni położonych w tej okolicy.
Szpara stawowa kolana się poszerza a sam staw traci swoją stabilność i okazuje się być mocniej skłonny na kontuzję polegającą na „ucieknięciu kolana do boku”, grozi to zerwaniem więzadeł pobocznych czy choćby zniszczeniu łąkotki.
Powinno się dodać, iż jeśli szpara stawowa po stronie zewnętrznej jest rozszerzona, to po stronie przyśrodkowej- być może dojdzie do zmniejszenia szpary stawowej, a co za tym idzie do większej kompresji na łąkotkę przyśrodkową- taka sytuacja zwielokratnia ryzyko pęknięcia łąkotki przyśrodkowej !

rehabilitacja sanok szpotawe ?
To główne zapytanie jakie to powinno się sobie zadać przed przystąpieniem do leczenia.
Czynników może być wiele- nieprawidłowe ustawienie kości w stosunku do siebie, rozluźnienie aparatu więzadłowego w kolanie, wadliwe ustawienie miednicy, albo chociażby nieprawidłowe ustawienie stawu skokowego.

Z rozlicznych powodów kość udowa może, się zrotować wobec kości podudzia osłabiając zewnętrzną część stawu.
Co z tym uczynić ?
Aby zabrać się za rehabilitację takiego gatunku dolegliwości powinno się w 1-szej kolejności wynaleźć przyczynę owego stanu rzeczy. Ażeby to uczynić jesteśmy w stanie zrobić:
-testy więzadeł kolana- aby ocenić czy jest porządnie stabilizowane,
-testy mięśniowe- żeby ocenić czy napięcie mięśni jest prawidłowe,
- testy łąkotek- tak aby zweryfikować czy pracują poprawnie i są dobrze ustabilizowane,
-trzeba sprawdzić ustawienie i zakresy ruchu stopy- jej nieprawidłowe położenie jest w stanie wywoływać skręcenie podudzia wobec kości udowej,
-powinno się skontrolować położenie miednicy i zakresy ruchu stawu biodrowego- nieprawidłowości w tym rejonie zdołają przynosić skręcenie kości udowej w stosunku do kości podudzia.

Po pierwsze drobiazgowe badanie.
Jeżeli już dostrzeżemy, iż coś zdaje się być nie tak, iż kolano naszego dziecka ucieka, ustawia się nieprawidłowo, czy dziecko narzeka na ból postanawiamy udać się do specjalisty- tylko do jakiego ? Większa część rodziców udaje się do lekarza pierwszego kontaktu, jednakże ten rzadko kiedy bywa biegły w ortopedii czy rehabilitacji. Wobec tego też wystawia skierowanie do lekarza ortopedy, który to ma ocenić i zdiagnozować problem. W tym miejscu często powstaje się pierwsze zaskoczenie, bo do lekarza specjalisty zwykle czeka się w kolejce i to całkiem sporo. Na takiej wizycie lekarz powinien określić problem, jak również jego źródło- bowiem to jest kluczowe w procesie rehabilitacji. Powinien zbadać postawę dziecka, ocenić zakresy ruchu (nie tylko kolan, ale również wszystkich stawów kończyny dolnej i miednicy. Wskazane jest sprawdzić również stabilność poszczególnych stawów oraz dodatkowo funkcjonowanie więzadeł. Kiedy już odbędziemy taką wizytę, lekarz przebada dziecko i wykryje problem jakim są szpotawe kolana zapewne wystawi skierowanie na rehabilitację. W tego typu skierowaniu będzie napisane rozpoznanie: „Kolana szpotawe” oraz, jakie zabiegi przeprowadzić, najczęściej jest to: gimnastyka korekcyjna i ewentualnie masaż, plus fizykoterapia. W tym miejscu pojawia się pierwszy zgrzyt, bo skoro lekarz bada dziecko, zna przyczynę patologii a dla fizjoterapeuty przedstawia tylko skierowanie na ćwiczenia korekcyjne- to skąd tenże rehabilitant ma mieć pojęcie jakiego typu to ćwiczenia ? W końcu rodzaj prowadzonej gimnastyki będzie zależał od tego jakie jest źródło problemu, czy zachodzi przykurcz w biodrze ? A może mięśnie stabilizujące kolano prezentują zbyt niskie napięcie i kolano jest niestabilne - w takim razie ćwiczenia będą wyglądały zupełnie inaczej. Zachodzi przeto pytanie- czy fizjoterapeuta nie powinien osobiście przebadać i zdiagnozować dziecka ? A jeśli tak, to po co w tymże łańcuchu wstawiać lekarza rodzinnego i ortopedę ?
Podczas ćwiczeń.
Podczas gdy dziecko jest już na fizjoterapii należy się upewnić, że przeprowadza właściwe ćwiczenia ! Częstokroć bowiem przytrafia się tak, że przez natłok pracy i pacjentów wykonuje się taką gimnastykę w grupach. Co więcej, są to grupy łączone z dziećmi które posiadają odmienne schorzenia. Warto dlatego zaryzykować pytanie- czy dziecko które ma szpotawe kolana, ma wykonywać te same ćwiczenia co dziecko z odstającą łopatką ? Bezspornie, że nie. Tego typu przypadki powinni być realizowane oddzielnie, mieć indywidualnie dopasowane ćwiczenia i robić je pod okiem fizjoterapeuty. Biorąc pod uwagę, że szpotawe kolano może mieć przeróżne przyczyny z przekonaniem możemy stwierdzić, iż dwie osoby posiadające szpotawe kolana mogą wykonywać odmienny wariant ćwiczeń dlatego, że przyczyna ich problemu jest inna !
Co mam zrobić jeżeli moje dziecko ma szpotawe kolana ?
Z opisanego tekstu możemy wyciągnąć jeden wniosek. Możesz włóczyć się po lekarzach w celu uzyskania poprawnej diagnozy i zlecenia rehabilitacji, albo możesz też udać się do fizjoterapeuty, który przebada, zdiagnozuje i wykona rehabilitację Twojego dziecka.